Od 7 kwietnia 2023 r. zaczną obowiązywać nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej, w myśl uchwalonej przez Sejm w grudniu 2022 roku nowelizacji Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 240).

„Art.  67. Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).”

Po wprowadzeniu zmian pracownicy będą mogli korzystać ze stałej pracy zdalnej na podstawie Kodeksu pracy, a nie w ramach tzw. „specustawy covidowej”. Zgodnie z nowymi przepisami miejsca pracy zdalnej muszą być uzgodnione z pracodawcą. W wyjątkowych sytuacjach pracodawca ma prawo zaproponować pracę zdalną, jednak pracownik będzie musiał potwierdzić, że posiada warunki do wykonywania tego typu pracy.

Czym jest praca zdalna?

Co do zasady telepraca czy praca zdalna to wykonywanie całości lub części funkcji w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą (konieczne jest złożenie wniosku), w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności za pomocą środków bezpośrednich komunikacji zdalnej. Co do zasady będzie to miejsce zamieszkania pracownika lub inne wybrane przez niego miejsce (miejsca), na które pracodawca wyraził zgodę. Strony mogą uzgodnić, że praca zdalna będzie wykonywana w różnych lokalizacjach, przy czym pracownik każdorazowo powiadamia o tym pracodawcę.

Czy wniosek o pracę zdalną jest dla pracodawcy wiążący?

Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. W takim przypadku pracodawca musi powiadomić pracownika o przyczynie odmowy przyjęcia wniosku w formie papierowej lub elektronicznej w ciągu 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku. 

Nowelizacja wprowadza możliwość odstąpienia od pracy zdalnej zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Strony muszą uzgodnić termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie później niż 30 dni od dnia otrzymania wezwania.

Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?

Zmiana polega na tym, że praca zdalna będzie mogła być uzgodniona już przy zawieraniu umowy o pracę. Osoby zatrudnione będą musiały złożyć wniosek o pracę zdalną.

Pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej w przypadku:

      • pracownice w ciąży,
      • pracownik wychowujący dzieci do lat 4,
      • pracownik opiekujący się innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą mieszkającą w domu, który posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
      • pracownik-rodzic dziecka z zaświadczeniem o ciąży powikłanej oraz w przypadku niepowodzenia położniczego,
      • pracownik-rodzic dziecka posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określone w przepisach dotyczących włączenia zawodowego i społecznego oraz zatrudnienia dziecka osoby niepełnosprawnej (również po ukończeniu 18 roku życia),
      • pracownik-rodzic dziecka posiadający orzeczenie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebach rehabilitacyjnych i kursach edukacyjnych (również po ukończeniu 18 roku życia).

Praca zdalna na żądanie pracownika

Każdemu pracownikowi przysługuje 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku kalendarzowego. Zasada musi być stosowana w przypadkach uzasadnionych wyłącznie potrzebami pracownika. Przykładem może być potrzeba opieki nad członkiem rodziny.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec osoby pracującej zdalnie?

Znowelizowany Kodeks pracy szczegółowo określa obowiązki pracodawców wobec pracowników zdalnych. Pracodawcy będą zobowiązani do:

      • zapewnienia pracownikom zdalnym narzędzia i sprzętu do pracy;
      • zapewnienia instalacji, serwisu i konserwacji narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokrycia niezbędnych wydatków;
      • pokrycia kosztów usług elektrycznych i telekomunikacyjnych;
      • pokrycia innych kosztów bezpośrednio związanych z pracą zdalną;
      • zapewnienia pracownikom szkolenia i wsparcia technicznego potrzebnego do wykonywania pracy zdalnej;
      • ustalenia kwoty odpowiadającej korzystaniu np. z osobistego laptopa pracownika i innych rzeczy nie dostarczonych przez pracodawcę.

Pracodawca będzie musiał brać pod uwagę: normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, normy zużycia energii elektrycznej, koszty usług telekomunikacyjnych.

Ważne jest to, że ekwiwalent nie będzie stanowić dla pracownika przychodu.

Czy pracodawcy muszą zwracać pracownikom koszty np. wody i powierzchni biurowej, z której korzystają w mieszkaniu?

Obowiązkowe pokrycie kosztów zużycia pojazdu dotyczy wyłącznie kosztów energii elektrycznej i usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.

Nie obejmuje zatem kosztów zużycia wody czy użytkowania powierzchni wewnętrznej, chyba że zapisy o obowiązku zwrotu tych kosztów nie zostały zawarte w wewnętrznych aktach prawnych spółki

Czy pracownik zdalny może podlegać kontroli trzeźwości?

Możliwość sprawdzenia trzeźwości pracownika weszła w życie 21 lutego 2023 roku. To ważna zmiana dla firm, która daje pracodawcy prawo do przeprowadzenia badania trzeźwości pracownika. W podobnych warunkach pracodawca może sprawdzić, czy pracownik nie jest pod wpływem innych substancji.

„Art. 22. § 1. Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników.”

Wydaje się, że telepracownicy nie są grupą, która spełnia warunki do badania trzeźwości lub badania na obecność substancji odurzających, badania takie mogą być wykonywane w razie konieczności zapewnienia życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

Zasadniczo praca zdalna jest wykonywana przez pracowników przy użyciu sprzętu teleinformatycznego i nie stwarza dużego zagrożenia dla zdrowia, życia ani mienia.

Nowe rodzaje urlopu w kodeksie pracy.

Celem nowelizacji prawa pracy jest implementacja unijnych dyrektyw w sprawie przejrzystych warunków pracy i godzenia obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Zmiany dotyczą tzw. siły wyższej, urlopów opiekuńczych i urlopów rodzicielskich.

Zgodnie z nowymi przepisami pracownik może przedłużyć urlop rodzicielski o dwa miesiące (wydłużając go tym samym z 32 tygodni do 41 tygodni). Taki dodatkowy urlop jest przeznaczony dla ojców, więc jego niewykorzystanie nie może zostać przeniesione na matkę. Ta okazja ma na celu zachęcenie ojców do wyboru usług opieki nad dziećmi. Za dodatkowy urlop płaci się 70 proc. podstawa pomiaru.

“Art. 182. § 1. Pracownicy – rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze do:

1) 41 tygodni – w przypadku, o którym mowa w art. 180 § 1 pkt 1;

2) 43 tygodni – w przypadkach, o których mowa w art. 180 § 1 pkt 2–5.

§  2. Urlop w wymiarze, o którym mowa w § 1, przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka.

Według nowelizacji Kodeksu pracy odnośnie urlopu opiekuńczego:

„Art. 173 . § 1. Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Wspomniany projekt przewiduje również dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego na opiekę nad członkiem rodziny (rodzicem, dzieckiem, małżonkiem). Pracodawca może rozpatrzyć wniosek, w którym pracownik uzasadnia potrzebę opieki osobistej członka rodziny.

Pozostałe dwa dni lub 16 godzin dodatkowego urlopu zgodnie z wymogami prawa pracownik może wykorzystać w przypadku działania siły wyższej lub w przypadku nagłej sytuacji rodzinnej (wypadek, choroba, zniszczenie domu itp.). Ten czas wolny będzie płatny w wysokości 50%. należne wynagrodzenie.

Zacznijmy współpracę

Wyślij nam wiadomość, jeśli myślisz o zmianie kariery, szukasz wyjątkowych talentów lub po prostu chciałbyś spotkać się na kawie.

Related Posts